Ödem Hastalık Habercisi

Hangi hastalıkların sendromu ya da neticesidur? Dokular arası sıvı akışı dengesini bozan haller;kılcal damar hasarı(ilaçlar,viral ve bakteriyel ajanlar,termal ya da mekanik travma etkileri ile oluşabilir),toplardamar tıkanması,lenf damarı tıkanması,atardamar kan hacminin azalması,kalp atım hacminin azalması, protein kayıbına yol açan hastalıklar,aşırı tuz alımıdır. Ödemin çoğu formunda etkili kan dolaşımının azalması söz konusudur ve bu halun onarılmasında beden böbreklerden su ve tuz tutulumunu arttırır. Kalp,karaciğer,böbrek yetmezliği süregelen ödemin en sık gördüğünüz hastalıklardır. Kol ya da bacakta sınırlı görülen ödem ise toplardamar ya da lenf damarı tıkanıklığı neticesi meydana gelir. Bunun dışında hipotiroidizm(tiroid bezi fonksiyonlarının azalması),bazı ilaçların kullanımı,gebelik de ödem sebebi olabilir. Kimlerde ve hangi yaş aralığında görülür? Ödem oluşumu amacıyla belli bir yaş ya da cinsiyet sıklığı yoktur.Ancak idiopatik ödem olarak tariflenen biçimi anında anında yalnızca kadınlarda (bilhassa menopoz evveli dönemde) meydana çıkar.Regl (adet dönemi)ile ilişkisiz olarak periodik ataklar ile karakterizedirKaraciğer kalp böbrek yetmezliği belirtileri yoktur.Sıklıkla karın şişliği eşlik eder.Uzun süreli ayakta kalmaya bağlı tuz ve su tutulumu ile alakalıdir. Hem de kadınlarda aşırı östrojen uyarılmasıyla oluşabilen tuz ve su tutulumuna bağlı regl evveli ödem görülebilir. Kişide ne gibi sıkıntılara yol açar? Ödem saptanan hastaların şikayetleri ilk önce namacıyla olan hastalığa bağlıdır.Bunu dışında ödemin süregelen ve lokal olmasına ve varolduğu bölgeye bağlı olarak alakalı doku ve organın şişmesi ile alakalı sıkıntılar yaşanır.Nefes darlığı,karın şişliği,kalp ve karaciğer büyümesi,bacaklarda şişme,yüz ve göz etrafında şişme gibi.. Tanı nasıl konur? Yaygın ödem yüz ve bilhassa göz etrafında şişme ile tanınır.Şişmiş bölgeye parmakla bastırmak ile çukurluk meydana gelir ve bu çukur baskıyı kaldırdıktan sonra da devam eder. Ödemin dağılımı ,ödemi meydana getiren namacıyla ile alakalı mühim bir yol göstericidir.Bir bacakta ya da kolda sınırlı olan ödem genellikler toplardamar ya da lenf damarında tıkanmanın bir neticesidur.Kalp yetmezliği ile alakalı ödem daha çok bacaklarda ve akşamları belirginleşme eğilimindedir.Protein eksikliğinden kaynaklanan ödem bilhassa yüzde ve göz kapaklarında belirir ve daha çok sabahları belirgindir. Ödemli bölgenin manzarası (derinin kalınlığı rengi duyarlılığı) tanıda mühimdir.Bölgesel sıcaklık artışı ve hassasiyet iltihaplanmaya bağlı ödem düşündürür. Uzamış ve yineleyen ödem atakları olan seksiyonde deri kalın sert ve kırmızıdır. Tedavi edilmezse ne gibi problemlere yol açar? Ödemli bölgenin ya da organın fonksiyonuna bağlı olarak problemler yaşanır.Ödem bir namacıyla değil bir netice olmasından burada asıl mesele ödeme namacıyla olan hal ya da hastalığın tedavisidir. Tedavi edilse bile tekrarlar mı? Ödem,dokular arası sıvı akışının dengesini bozan haller meydana çıktığı prosese tekrar oluşabilir. Kronik bir hastalığa (kalp karaciğer böbrek yetmezliği gibi) bağlı olarak meydana gelen ödem, hastalıkla alakalı kontrolün bozulması ile tekrarlayabilir. Sistemik hastalıklara bağlı süregelen ödem tedavisinde diüretik(idrar söktürücü) ilaçlar ödemi hafifletebilir. Toplardamar yetmezliğine bağlı meydana gelen sınırlı ödemlerde ise diüretik tedavi etkili değildir.Bu türdeki ödem sık sık bacaklarda görülür ve sebebi kanın kalbe dönüşünü gerçekleştiren toplardamarlardaki kapakçıkların yetersizliği sebebiyle kanın alçakta göllenmesi ve damarlarda genişlemedir.Ödemin azaltılmasında bacakların gün içersinde Aralıklı olarak yükseltilmesi,elastik çorapların giyilmesi yararlıdır. Kişinin ilgi etmesi gerekli olanlar nelerdir? Altta yatan hastalığın tedavisini programın yanı sıra, bilhassa idiopatik periodik ödemde tuz alımının azaltılması,hergün birkaç saat sırt üstü pozisyonda istirahat,elastik çorap giymek (sabah yataktan kalkmadan giyilmeli),aşırı ve şuursuz diüretik (ödem çözücü)kullanımından uzak durmak mühimdir. Ödem oluşumunu önlemek ya da azaltmak amacıyla ilgi edilmesi gerekli olanlar: 1.Tuz ve tuzlu besin kullanımını azaltmak 2.Bol su içmek 3.Hareketli olmak, inaktiviteden uzak durmak 4.Karbonhidrat kullanımını azaltmak 5.Ödem oluşumuna namacıyla olan bir hastalık varsa( kalp yetmezliği,hipotiroidi gibi) sözkonusu hastalığa ait tedavi düzenine uymak. Düzenli tedavi altındayken ödemlerde artış olursa alakalı hekimine başvurmak. 6.Bacaklarda gün içersinde meydana gelen ödemi önlemek amacıyla uzun sürede ayakta kalmamak otururken bacak bacak üzerine atmamak gün neticesinda bacakları 45 derece açıyla yükselterek dinlenmek 7.Regl evveli ödemi azaltmak amacıyla regl tarihinden 2 hafta evvelinden başlayarak tuzlu besin ve karbonhidrat alımını azaltmak. 8.Travma sebebiyle meydana gelen çevresel ödemlerin önlenmesi amacıyla kısa Aralıklarla soğuk program yapmak.